De geschiedenis van de jukebox
Voor veel mensen staat de jukebox symbool voor de jaren vijftig. De oorlog was voorbij en men wilde weer genieten. Met een jukebox werd menig café-interieur opgefleurd. Toch begon de geschiedenis van de jukebox al aan het eind van de eeuw ervoor. Een combinatie tussen de techniek om muziek op te nemen en de populariteit van automaten met muntinworp zorgde toen al voor de productie van de eerste jukeboxen.
Een liedje voor een muntje
Tegenwoordig wordt de jukebox vooral gebruikt als een apparaat om op verschillende manieren muziek te kunnen afspelen. Van oorsprong moest de gebruiker echter geld inwerpen, waarna hij een liedje kon uitkiezen om te beluisteren.
Er zijn twee belangrijke uitvindingen, die de ontwikkeling van de eerste jukeboxen mogelijk maakten. De eerste is de mogelijkheid om geluid op te nemen en opnieuw af te spelen. Thomas Edison deed deze uitvinding in 1877. Verder vond Emile Berliner in 1887 de grammofoon uit, waarmee de opgenomen muziek op grote schaal opnieuw kon worden afgespeeld.
De voorlopers van de jukebox
Aan het eind van de 19e eeuw ontdekken de Amerikanen Louis Glass en William S. Arnold een nieuwe manier om geld te verdienen met muziek. In november 1889 plaatsten ze een Edison fonograaf in een saloon in San Francisco. Door een muntje in te werpen, konden mensen muziek luisteren via vier luisterbuizen.
Nog een voorloper op de jukebox is de Bussophone, die ontwikkeld werd door Cyril de Vere uit Parijs. Dit apparaat uit 1919 bevatte een aantal grammofoonplaten, waaruit een keuze gemaakt kon worden. Dit apparaat was met en zonder muntinworp verkrijgbaar. Daarnaast was er nog de ‘Automatic Entertainer’ van John Gabel uit 1906. Dit apparaat had meerdere keuzemogelijkheden en werkt met een muntinworp.
Succesvolle merken voor en na de oorlog
Hoewel muziekautomaten op geld zowel in Europa als in Amerika gebruikt werden, vond de doorontwikkeling van deze apparaten vooral plaats in Amerika. In 1927 werd de elektronische versterker uitgevonden, waardoor de jukebox een daadwerkelijk live-muziek kon vervangen.
Er waren in die tijd vele fabrikanten van jukeboxen. Toch waren alleen de merken Mills, Wurlitzer, Seeburg, AMI en Rock-ola zowel voor als na de tweede wereldoorlog succesvol in de verkoop.
Stijgende populariteit na de drooglegging
Van 1920 tot 1933 bleef de product van jukeboxen op een relatief laag niveau. Dat was een gevolg van de drooglegging – een verbod op productie en verkoop van alcohol – en de beurscrash. Na de drooglegging explodeerde het aantal uitgaansgelegenheden. Omdat alleen luxe gelegenheden genoeg geld hadden om een live orkest te betalen, schaften veel kleine cafés en restaurants een jukebox aan. Deze werden in die tijd geen jukebox genoemd, maar automatische fonograaf.
De herkomst van het woord jukebox
In de eerste succesvolle periode werd de jukebox niet zo genoemd. Fabrikanten gebruikten liever het woord ‘automatische fonograaf’. Het eerste deel van het woord, juke, komt waarschijnlijk van het woord “Dzug”, wat in de zuidelijke Amerikaanse staten zoiets betekende als ‘een ongeregeld leven leiden’. Zo kwam het woord terecht in “Juke Joints”, ruige kroegen met een grammofoon waar veel mensen met een donkere huidskleur kwamen. Op die manier ontstond uiteindelijk het woord jukebox. De jukeboxindustrie ging het woord in 1942 pas gebruiken toen de films ‘Jukebox Jenny’ en ‘Juke Girl’ waren uitgekomen.
De Golden Age en Silver Age
De hoogtijdagen van de jukebox duurden tot in de jaren vijftig. Deze periode wordt ook wel de Golden Age genoemd. In deze periode waren de 78-toeren-jukeboxen met verlichting erg populair. De periode daarna werd onder andere beïnvloed door de auto-industrie. Door het gebruik van vele chromen accenten op de 45-toeren-jukeboxen wordt deze periode ook wel de Silver Age genoemd. Deze periode duurde tot ongeveer de jaren zestig.
De jaren zestig: afname in populariteit
In de loop van de jaren zestig begint de jukebox zijn populariteit te verliezen. Door de opkomst van de televisie was het niet meer nodig om naar het café te gaan om te genieten van je favoriete muziek. In deze periode gingen dan ook vele fabrikanten failliet.
Tegenwoordig is er nog steeds vraag naar jukeboxen, omdat mensen graag zo’n kleurrijk retro apparaat in hun interieur willen neerzetten. Ze worden dan ook nog steeds gemaakt. In deze webshop vind je een compleet assortiment jukeboxen, die geïnspireerd zijn op de klassieke modellen uit de hoogtijdagen in de jaren vijftig en zestig.
